دربارۀ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای
در این مطلب دربارۀ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای صحبت می‌کنیم. هر نمایشنامه از یک تا پنج پرده و هر پرده از یک یا چند صحنه تشکیل می‌شود. نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای نمایشنامه‌ای است که فقط یک پرده دارد. نسبت نمایش تک‌پرده‌ای به نمایش چندپرده‌ای مثل نسبت داستان کوتاه است به رمان.
نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای حاصل شرح و بسط دادن یک حادثۀ مهم (نه بیشتر) است. درواقع پیرنگ یا کنشِ محوریِ این نوع نمایشنامه حول یک اتفاق اصلی می‌گردد. پیرنگ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای معمولاً همان فراز و نشیب‌های معیار و کلاسیک را دارد: توصیف روایی آغاز کار، رویدادهای صعودی و گره‌افکنی، نقطۀ اوج، رویدادهای نزولی، گره‌گشایی که نزدیک به انتهای نمایشنامه اتفاق می‌افتد و نهایتاً پایان‌بندی اثر. البته نمایشنامه‌های مدرن و پست‌مدرن ممکن است از این الگو پیروی نکنند؛ اما اگر تازه شروع کرده‌اید به نوشتن نمایشنامه، توصیه می‌شود ابتدا طبق همان الگوی کلاسیک بنویسید تا کم‌کم با تمرین بیشتر توانایی هنجارشکنی را به‌دست بیاورید.
تک‌پرده‌ای بودن نمایشنامه، ذاتاً ربطی به طول اجرای نمایش یا حجم مشخصی از صفحات و کلمات متن ندارد؛ اما معمولاً تک‌پرده‌ای‌ها به‌نسبت چندپرده‌ای‌ها زمان کوتاه‌تری در اجرا دارند. بنابراین نویسندۀ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای باید بتواند داستانی بگوید که در مدت‌زمانی کوتاه، دارای شخصیت‌ها، کنش‌ها و مفهومی جذاب باشد. بعضی صاحب‌نظران به جوان‌ترها توصیه کرده‌اند که در نوشتن نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای حتماً از عنصر «تعلیق» بهره بگیرند تا تماشاچی خسته نشود و احیاناً تماشاخانه را ترک نکند!
تفاوت پرده و صحنه
همان‌طور که می‌دانید، پرده را نباید با صحنه اشتباه گرفت. هر صحنه معمولاً در زمان و مکانی ثابت رخ می‌دهد؛ البته از صحنه‌ای به صحنۀ بعد، ممکن است شخصیت‌ها تغییر کنند.
تغییر صحنه عموماً با تاریک‌شدن فضا و تغییر لوازم صحنه اعلام می‌شود و تغییر پرده، با یک‌بار بستن و دوباره بازکردن پرده‌های بزرگ نمایشخانه.
چند نکتۀ ابتدایی برای شروع نمایشنامه‌نویسی
برای نوشتن نمایشنامه‌تان می‌توانید اثر را با فهرست شخصیت‌ها آغاز کنید. نمایشنامه‌نویسان گاهی هم توضیحی کوتاه دربارۀ هر شخصیت می‌دهند یا آنها را به‌ترتیب ورود به صحنه معرفی می‌کنند. در یکی دو پاراگراف نخست اثر غالباً صحنه‌آرایی و گاهی هم موقعیت ابتدایی داستان شرح داده می‌شود. رسم است که این پاراگراف‌ها را با حروف خوابیده (ایتالیک) حروفچینی کنند. کار دیگری که بعضی نمایشنامه‌نویسان می‌کنند، این است که مکان‌های مختلف صحنه‌ها را در آغاز اثر فهرست می‌کنند. بعد از همۀ این مقدمات، نویسنده عمدتاً به گفتگوها و کنش‌های داستانی می‌پردازد.
در نمایش، گفتگوها (دیالوگ‌ها) باید باورکردنی باشند. بنابر بعضی ویژگی‌های بومی و جغرافیاییِ مکان داستان، می‌توان در گفتگوها از لهجه‌های محلی هم استفاده کرد.
نمایشنامه‌نویس می‌تواند جزئیات صحنه و اجرا را هم در میان متن، ذکر کند. بعضی‌ها این جزئیات را بسیار دقیق می‌آورند و بعضی دیگر دست کارگردان را باز می‌گذارند که به صلاحدید خود، جزئیات را تنظیم کند.
این مطلب یعنی دربارۀ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای، مکمل مسابقه نمایشنامه تک پرده ای است.
